Lipit bir yağ çeşidi olan kolesterol, her insanda bulunması gereken tatsız ve kokusuz bir maddedir. Kolesterol kanda lipoprotein adı verilen maddeler ile taşınır ve vücutta en çok bulunduğu yer kan ve hücre zarlarıdır. Hücre zarlarının; testesteron, östrojen gibi hormonların yapısında; vitamin D üretiminde ve safra asidinin oluşumunda kolesterole ihtiyaç duyulmaktadır. Dışarıdan alınabileceği gibi vücutta karaciğer tarafından da sentezlenebilir. Et, süt, tereyağı gibi hayvansal gıdalar ve yağ çeşitleri kolesterol içermektedir. Sebze, meyve gibi bitkisel kaynaklarda ise bulunmaz. Bu tür kişiler sebze ağırlıklı beslenmeli ve yağ ihtiyaçlarını Tekli doymamış yağlar: Zeytinyağı, fındık, ceviz ve avokado dan sağlamalıdırlar.
Kolesterolün ve Trigliseridin Yükselmemesi İçin Beslenme Önerileri
- Yemekler tereyağı ve margarin gibi katı yağlar yerine; zeytinyağı mısırözü yağı ve en basiti ay çiçek yağı gibi sıvı yağlar ile yapılmalıdır.
- Patates kızartması, fastfood gibi yağ içeriği yüksek besinlerden uzak durulmalıdır.
- Et, tavuk veya kıyma ile hazırlanan sebze ya da bakliyat yemekleri ilave yağ eklenmeden etin kendi yağı ile pişirilmelidir.
- Yapılan araştırmalarda ceviz ve fındık tüketiminin yüksek kolesterolün düşürülmesinde etkili olduğu bulunmuştur. Bu yüzden günde 2-3 adet ceviz içi veya 15-20 adet fındık tüketilebilir.
- Süt, peynir ve yoğurt gibi süt ürünlerinin tam yağlı olanlarının yerine yarım yağlı veya light olanları tercih edilmelidir.
- Kaşar peynirinin yağ içeriği daha yüksektir. Bu yüzden beyaz peynir veya lor peyniri tercih edilmesi daha sağlıklı olur.
- Salatalara zeytinyağı yerine bazı öğünlerde ceviz veya avokado eklenebilir. Avokado yağ içeriği yüksek bir besindir. Bu yüzden tüketim miktarına dikkat edilmelidir. Çeyrek avokado 1 yemek kaşığı zeytinyağı yerine tüketilebilir.
- Paketli ürünler tüketilmeden önce içeriğinde doymuş yağ bulunup bulunmadığı ürün etiketinden kontrol edilmelidir.
- Cafe veya restaurant gibi yerlerde et yemeği tercih edilecek ise kuyruk yağı içermemesine özen gösterilmelidir.
- Sebze veya bakliyat yemeklerinin suyundan yemeğin içerisinde fazla yağ bulunduğu anlaşılabilir. Böyle bir durumda yemeğin suyu tüketilmemeli, yemek çatal ile yenmelidir.
- Et, tavuk, balık gibi besinler kızartma yerine haşlama, buğulama veya fırında pişirme yöntemi ile hazırlanmalıdır.
KOLESTEROL YÜKSEKLİĞİNİ ÖNLEYEN SAĞLIKLI BESİN TABLOSU
Süt ve Süt Ürünleri: Yarım yağlı veya light süt veya laktozsuz süt, peynir, kefir, ayran, yoğurt
Tahıllar: Yulaf ezmesi veya kepeği, tam buğday, kepek veya çavdar ekmeği, arpa, bulgur
Et çeşitleri: Yağsız olan tavuk, balık, hindi, dana eti
Sebze: Bütün taze sebzeler
Meyve: Bütün taze meyveler
Kuru baklagiller: Nohut, fasulye, barbunya, kırmızı ve yeşil mercimek
Yağ çeşitleri: Zeytinyağı, ay çiçek yağı, avokado, mısır özü yağı
Yağlı tohumlar: Ceviz, badem ve fındık
Tatlılar: Yağsız süt ile yapılan tatlılar (muhallebi, sütlaç, puding vb), aşure, cezerye
İçecekler: Çay, kahve, Türk kahvesi, maden suyu (tansiyon hastaları dikkat diyetisyeninize danışın…
KOLESTEROLÜ YÜKSELTEN BESİNLER NELERDİR?
Kolesterol diyeti veya kolesterol düşürücü diyet listesi uygularken aşağıdaki bu besinler sınırlanır.
Tereyağı, margarin, kuyruk yağı, iç yağı
Hindistancevizi yağı ve palmiye yağı
Tam yağlı süt, peynir, yoğurt, krema, krem şanti ve süt tozu
Yağda kızartılmış et, tavuk, balık ve fastfood ürünleri
Hazır salata sosları ve mayonez
Organ etleri, sosis, salam, sucuk gibi şarküteri ürünleri
Poğaça, açma, börek, kek ve kruvasan gibi hazır pastane ürünleri